Facebook Instagram article Forum
< Wróć

Okres powojenny 1989 - 2008

Druga wojna światowa na 50 lat przerwała działalność jawnych Związków Strzeleckich. Po roku 1945 władze ludowe zwalczały tradycje piłsudczykowskie, o ruchu strzeleckim w PRL nie mogło być mowy. Reaktywacja "Strzelca" związana była z powstałą w 1979 roku organizacją Konfederacja Polski Niepodległej.

W 1981 r. z inicjatywy środowisk piłsudczykowskich i niepodległościowych Małopolski i Kielecczyzny reaktywowano Marsz Szlakiem I Kompanii Kadrowej zachowując ciągłość jego numeracji. Aż do roku 1989 impreza ta była nielegalna, miała charakter manifestacji patriotycznej i była szykanowane przez władze. Organizacja imprez upamiętniających czyn zbrojny strzelców i legionistów Piłsudskiego była wstępem do reaktywacji ruchu strzeleckiego w Rzeczypospolitej.

Na trzecim Kongresie KPN w 1989 r. podjęto uchwałę o powołaniu organizacji Związek Strzelecki "Strzelec" (ZS "S").

Terytorialna struktura ZS "S" oparta była na podziale terytorialnym kraju. Obszary ZS "S" dzieliły się na Okręgi pokrywające się z województwami. Na czele Kwatery Głównej stał Komendant Główny. Jego prawą ręką był Szef Sztabu. W skład Kwatery wchodziły Wydziały: Organizacyjny, Bezpieczeństwa, Operacyjny, Kwatermistrzowski, Szkoleniowy oraz Biuro Informacji i Propagandy. Podobnie zorganizowany był Sztab Okręgu. Związek nawiązywał do tradycji strzeleckiej i legionowej. Godłem ZS "S" był orzeł w koronie z literą "S" umieszczoną na tarczy amazonek, świętem organizacyjnym był dzień 6 sierpnia - dzień wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej.

Pierwszy kurs instruktorsko - metodyczny zorganizowano tego samego roku w Beskidzie Makowskim w Juszczynie. Szkolenie zorganizowano pod kątem przygotowania kadry mającej w przyszłości prowadzić zajęcia z młodzieżą. Oficjalna rejestracja stowarzyszenia Związek Strzelecki "Strzelec" nastąpiła 13 VI 1990 r. w sądzie wojewódzkim w Warszawie. Komendantem Głównym zostaje Leszek Moczulski.

W dniu 8 września z inspiracji Oddziału Społeczno - Wychowawczego MON w odpowiedzi na zarejestrowanie ZS "S" i aby przełamać KPN-owski monopol na "Strzelca" zostaje zarejestrowana organizacja pod nazwą "Strzelec" - Organizacja Społeczno Wychowawcza. Członkami założycielami byli między innymi: Michał Wnuk, Wiesław Gęsicki, Danuta Laskus, Adam Bidas. Organizacja nawiązuje współpracę z MON i dzięki uzyskanej pomocy dość szybko się rozrasta przejmując kolejne oddziały i luźne grupy strzeleckie działające do tej pory w ZS "S" lub takie, które utworzyły się samodzielnie z inspiracji byłych działaczy niepodległościowych.

W marcu 1992 roku dochodzi do zjazdu zjednoczeniowego kilku takich właśnie organizacji lokalnych, pod patronatem ówczesnego wiceministra MON d.s. Wychowania Romualda Szeremietiewa / byłego działacza KPN /. Zostaje powołany Związek Strzelecki "Strzelec" - Organizacja Społeczno Wychowawcza. Pierwszym Komendantem Głównym Związku Strzeleckiego "Strzelec" - OSW zostaje bryg. Wiesław Gęsicki.

W latach 1994 - 1996 dochodzi do następnych podziałów w pierwszej organizacji strzeleckiej czyli w Związku Strzeleckim "Strzelec". Spowodowane to jest konfliktami wewnętrznymi w samym KPN-ie, brakiem wykwalifikowanej kadry do pracy z młodzieżą, niemożnością uzyskania pomocy ze strony państwa oraz wykorzystywaniem strzelców do celów politycznych przez działaczy lokalnych struktur KPN-u.

Powstaje Związek Strzelecki z siedzibą w odzi, którego pierwszym komendantem zostaje Leszek Marcinkiewicz. W tych latach powstają również i aktywizują swoja działalność mniejsze organizacje strzeleckie takie jak: Związek Strzelecki "Kielce", Związek Strzelecki - RWN, Polskie Drużyny Strzeleckie, Drużyny Strzeleckie "Strzelec" i inne mniejsze lokalne takie jak np: Szydłowskie Towarzystwo Strzeleckie.

We wrześniu 1999 roku w Krakowie powstaje kolejna organizacja strzelecka pod nazwą Związek Strzelców "Strzelec". Komendantem zostaje Artur Czajkowski.

Lata 2001 - 2007 to lata, w których różne organizacje strzeleckie podejmują próby porozumienia oraz pierwszych rozmów zjednoczeniowych. Powstaje między innymi Polska Federacja Strzelecka jako alternatywa dla najsilniejszego ze związków czyli ZS "S" - OSW. Jednak po kilku miesiącach okazuje się, że jest ona martwym tworem, który to nie potrafi nawet uregulować własnych spraw federacji nie mówiąc już o prowadzeniu jakichkolwiek rozmów zjednoczeniowych całego ruchu strzeleckiego.

W marcu 2007 roku dochodzi do zjednoczenia dwóch organizacji strzeleckich: Związku Strzeleckiego i Drużyn Strzeleckich "Strzelec".

W lutym 2008 roku w Katowicach odbyła się ogólnopolska konferencja pod hasłem: Strzelcy - razem czy osobno, która w swoim założeniu miała przybliżyć współpracę pomiędzy poszczególnymi organizacjami strzeleckimi. Zostają powołane wspólne komisje problemowe, których zadaniem jest opracowanie zasad współdziałania poszczególnych organizacji strzeleckich. Podejmowane są również próby wspólnego organizowania imprez propagujących działalność "Strzelca" w kraju.

W listopadzie tego samego roku dochodzi w Warszawie do spotkania Komendantów dwóch największych organizacji strzeleckich tj. Związku Strzeleckiego "Strzelec" - OSW oraz Związku Strzeleckiego, gdzie zostaje podpisany list intencyjny mający przygotować grunt pod przyszłe zjednoczenie wszystkich organizacji strzeleckich w jedną. Niestety z niewiadomych względów na spotkanie nie przybywa komendant trzeciej co do wielkości organizacji tj. Związku Strzeleckiego "Strzelec". Tak więc perspektywa szybkiego zjednoczenia w jedną dużą organizację oddala się.